Islandia

Organizacje non-profit są ważną częścią islandzkiego systemu społecznego. Szacuje się, że około 60% z nich to organizacje, których podstawową funkcją jest świadczenie usług publicznych, a 20% z nich to organizacje nastawione na wspieranie swoich członków, takie jak stowarzyszenia samopomocowe. W większości przypadków największą część dochodów organizacji stanowią fundusze zapewniane przez rząd islandzki, ale są one też często finansowane ze składek członkowskich, dotacji, darowizn itp.

Wiele islandzkich organizacji zajmuje się kwestiami dotyczącymi ochrony praw człowieka i podnoszenia jakości życia różnych grup społecznych, a także uczestnictwa obywateli w demokracji. W kraju istnieje również wiele organizacji sportowych i młodzieżowych. Za część III sektora w Islandii uznawane są także związki zawodowe, partie polityczne i stowarzyszenia kulturalne.

Jeśli chodzi o obszary tematyczne związane wprost z Programem Aktywni Obywatele, Islandia może poszczycić się prężnymi organizacjami działającymi m. in. na rzecz praw kobiet, praw osób LBGTIQ, praw osób z niepełnosprawnościami czy integracji migrantów.

Ponieważ największą grupą migrantów na terenie Islandii od kilku lat pozostają Polacy, których – jak się szacuje – mieszka tu ponad 13 tysięcy, co stanowi prawie 40% wszystkich migrantów, zawiązuje się tam coraz więcej organizacji i grup nieformalnych skupiających osoby polskiego pochodzenia i działające na rzecz islandzkiej Polonii.

Jeśli interesuje Was funkcjonowanie sektora obywatelskiego w Islandii, polecamy lekturę artykułu przybliżającego jego specyfikę, autorstwa Margrét Steinarsdóttir z Islandzkiego Centrum Praw Człowieka.

Przykładowe islandzkie organizacje pozarządowe działające w obszarach objętych Programem:

a) organizacje działające w obszarze praw człowieka, promocji różnorodności i przeciwdziałania dyskryminacji:

• Mannréttindaskrifstofu Íslands – Islandzkie Centrum Praw Człowieka
• Kvenréttindafélag Íslands – Islandzkie Stowarzyszenie Praw Kobiet
• Kvenfélagasamband Íslands – Islandzkie Zrzeszenie Organizacji Kobiecych
• W.O.M.E.N. á Íslandi – Islandzka Sieć Kobiet o Wielokulturowym Pochodzeniu Etnicznym
• Samtökin ’78 – Narodowa Organizacja Queer w Islandii
• Save the Children – Iceland
  
  

b) organizacje działające na rzecz budowania kultury demokratycznej, zaangażowania obywatelskiego i zrównoważonego rozwoju:

• Landssamband Ungmennafélaga (LUF) – Krajowa Rada Młodzieży Islandii
• Heimili og skóli – ogólnoislandzkie stowarzyszenie rodziców, działające m.in. na rzecz cyberbezpieczeństwa dzieci i młodzieży
• Náttúruverndarsamtök Íslands – Islandzkie Stowarzyszenie Ochrony Przyrody
• Landvernd – Islandzkie Stowarzyszenie Ochrony Środowiska
  
  

c) organizacje działające w obszarze zdrowia, wsparcia społecznego i na rzecz osób z niepełnosprawnościami:

• Islandzki Czerwony Krzyż
• Geðhjálp – Islandzki Sojusz na rzecz Zdrowia Psychicznego
• ÖBÍ – Association of Disabled in Iceland – sieć organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnościami
• Thoskahjalp – Krajowe Stowarzyszenie Osób z Niepełnosprawnościami Intelektualnymi
• Bjarkarhlíð miðstöð fyrir þolendur ofbeldis – Centrum Pomocy Rodzinie Bjarkarhlíð w Reykjaviku, centrum usług dla dorosłych osób doświadczających przemocy
• Stígamót – Centrum wsparcia i informacji dla osób dotkniętych przemocą seksualną
• Kvenna Ahvarf – Schronisko dla Kobiet
• Félag eldri borgara í Reykjavík og nágrenni – Stowarzyszenie Seniorów z Reykjaviku i okolic
  
  

Istotną rolę w gwarantowaniu praw człowieka i tworzeniu warunków zapobiegających wykluczeniu społecznemu jakichkolwiek grup czy osób na Islandii, odgrywają liczne instytucje publiczne – ogólnokrajowe (rządowe) i lokalne (samorządowe), m.in.:

• Markmið Fjölmenningarseturs (Multicultural and Information Center) – Islandzkie Centrum Wielokulturowe
• Dyrekcja ds. Równouprawnienia
• Rządowa Agencja ds. Ochrony Dzieci
• Biuro Praw Człowieka i Demokracji Miasta Reykjavik